Οι Θεόσοφοι και η Ερμητική Αδελφότητα του Λούξορ | Πολ Κ. Τζόνσον

Συγγραφέας τριών βιβλίων της σειράς Δυτικές Εσωτερικές Παραδόσεις, που εκδόθηκαν από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, ο Πολ Κ. Τζόνσον, ερευνά αυτό τον καιρό την ιστορία της Ερμητικής Αδελφότητας του Λούξορ για δύο έργα που πρόκειται να εκδοθούν από την Typhon Press. Παρακάτω παρουσιάζεται μέρος της έρευνας που έχει ήδη ολοκληρωθεί, για ένα κεφάλαιο της συλλογής Con Artists and True Believers.

 Στη σχέση μεταξύ της Θεοσοφικής Εταιρείας και της Ερμητικής Αδελφότητας του Λούξορ εμπλέκεται μία διεθνής διανομή χαρακτήρων με ίντριγκες στις τέσσερεις ηπείρους, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1880. Τα γραπτά των συγγραφέων της Ερμητικής Αδελφότητας του Λούξορ [στο εξής ΕΑτΛ] έχουν σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί, αλλά τρείς επερχόμενες εκδόσεις της Typhon Press θα ασχοληθούν με διάφορες πλευρές της σχέσης αυτής. Κατά τη διάρκεια των ερευνών μου για αυτές τις εργασίες, οδηγήθηκα σε μια νέα εκτίμηση για την πρώιμη Θεοσοφική Εταιρεία. Είναι μια τιμή για εμένα να μοιραστώ τις έρευνες μου σε ένα συνέδριο της Θεοσοφικής Εταιρείας στην ανατολική Μεσόγειο, μια περιοχή με βαθιές πνευματικές ρίζες, οι οποίες μάλιστα δεν έχουν ακόμα κατανοηθεί επαρκώς. 

Οι επωνυμίες «Αδελφότητα του Λούξορ» και «Ερμητική Αδελφότητα του Λούξορ» καθορίζουν δύο στάδια στη μετάβαση απο το μύθο στη πραγματικότητα. Ο Κένεθ Μακένζυ ξεκίνησε την μπερδεμένη αλληλουχία των γεγονότων στην Royal Masonic Cyclopaedia του, το 1877, περιλαμβάνοντας δύο θέματα, τα οποία είναι περισσότερο μυθικά παρά ιστορικά. Το πρώτο είναι για τους «Ερμητικούς Αδελφούς της Αιγύπτου», που περιγράφονται σαν μια «απόκρυφη αδελφότητα η οποία κατάγεται απο πολύ αρχαίες εποχές, έχοντας μια ιεραρχία αξιωματικών, μυστικές χειρονομίες και συνθήματα.» (1) Δεν υπάρχει καμία απόδειξη πέρα από την εγκυκλοπαίδεια του Μακένζυ πως υπήρξε ποτέ κάποια ομάδα σαν αυτή.

Η εκδοχή του Μακένζυ για την «Αδελφότητα του Λούξορ» περιέγραφε μια Αμερικάνικη ομάδα με «μία Ροδοσταυρική βάση και πολλά μέλη.» (2) Αυτή η καλυμμένη υπερβολική αναφορά στην πρώιμη Θεοσοφική Εταιρεία οδήγησε σε περαιτέρω αναφορές από τον Ολκοτ και τη Μπλαβάτσκυ. (3) Η Μπλαβάτσκυ επιβεβαίωσε την ύπαρξη της Αδελφότητας του Λούξορ, ισχυριζόμενη πως υπήρξε για καιρό, εργαζόμενη σκληρά, αλλά δεν ήταν ούτε Ροδοσταυρική ούτε εγκατεστημένη στην Αίγυπτο, αλλά στο Λουκσούρ του Βελουχιστάν, από το οποίο πήρε το όνομά του το Λούξορ της Αιγύπτου.4 Ο Ολκοτ απο την άλλη πλευρά καταθέτει πως η Μπλαβάτσκυ αποκαλούσε την Αδελφότητα του Λούξορ, «η Αιγυπτιακή ομάδα της Παγκόσμιας Μυστικιστικής Αδελφότητας».

Δύο πρώιμα μέλη της Θεοσοφικής Εταιρείας δεν είχαν μόνο συναντηθεί στην Αίγυπτο αλλά γνώριζαν και την Ε.Π.Μπλαβάτσκυ εκεί. Στα απομνημονεύματα που έγραψε ο Αλμπερτ Ρόουσον για το θάνατο του Ρίτσαρντ Φράνσις Μπάρτον περιγράφονται οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συναντήθηκαν το 1853 στο Κάιρο:

η τότε αρκετά νέα χήρα Μπλαβάτσκυ, νέο αφιχθείσα από τη Ρωσσία, επισκέφθηκε τους ίδιους γητευτές φιδιών με εμάς, αλλά με τελείως διαφορετικό αποτέλεσμα. Έπεσε σε έκσταση καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης – χορός, φίδια, μουσική και θόρυβοι από το πλήθος που περιτριγύριζαν τους ηθοποιούς. 

«Τι πιστεύεις για την όμορφη Κοζάκα;» ρώτησα τον Μπάρτον. 

«Μια επικίνδυνη νεαρή - τρεμάμενη εξαιτίας τού ότι έχει ένα σύζυγο σαν τον παγωμένο Καύκασο, ενώ η ίδια εκτίθεται στον φλογερό ήλιο της Αιγύπτου.» 

«Και για το Μεσμερισμό της;» 

«Η Βιολογία είναι μια νέα μελέτη – όχι επιστήμη, όπως ειρωνικά καλείται, αλλά είναι ακόμα σε πειραματικό στάδιο. Έχει αναφερθεί πως η Μαντάμ έχει κάνει πολλά θαυμαστά πράγματα. Μακάρι να μπορούσαμε να δούμε κάποια – έστω ένα!» (5)

Οι Μπάρτον και Ρόουσον, ήταν παθιασμένοι τόσο με το Σουφισμό και τον Ελευθεροτεκτονισμό όσο και με τη Θεοσοφία. Ο Μπάρτον έκανε πολλές μεταφράσεις και σχόλια, για παράδειγμα στο Αραβικές Νύχτες, ενώ η πιο αξιοσημείωτη δημιουργία του Ρόουσον, ήταν τα τυπικά των Shriners – του Αρχαίου Αραβικού Τάγματος των Ευγενών του Μυστικού Βωμού. Κανείς τους δε συνέχισε ως υποστηρικτής της Θ.Ε. Ο Μπάρτον παραιτήθηκε ως μέλος και ο Ρόουσον διέκοψε τη δική του συμμετοχή και έγραψε κοροϊδευτικά αν όχι προσβλητικά σχόλια για την Μπλαβάτσκυ μετά το θάνατό της.

Η ΕΑτΛ, που συνδύαζε δύο από τα ονόματα των φανταστικών ομάδων του Μακένζυ, ήταν μια πραγματική οντότητα δημιουργημένη στην Αγγλία το 1884. Οι ιδρυτές της ισχυρίζονταν πως συνέχιζαν την εργασία που είχε αρχίσει στην Αίγυπτο το 1870. Ο πνευματικός καθοδηγητής της Αδελφότητας ήταν ο Μαξ Θέον, για τον οποίο αργότερα υπήρξαν ισχυρισμοί πως είχε περάσει χρόνο στην Αίγυπτο δουλεύοντας με κάποιο τρόπο δίπλα στη Μπλαβάτσκυ, αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις που να στηρίζουν τους ισχυρισμούς αυτούς. Οι πραγματικές εργασίες του τάγματος διευθύνονταν από τον Πήτερ Νταίηβιντσον, ο οποίος συνέχιζε να τιμά τον Θέον ως Διδάσκαλο για όλη τη ζωή του. Το 1885 ο Θέον παντρεύτηκε μια Αγγλίδα μέντιουμ, την Μαίρη Κρίστιν Γουέαρ, με την οποία μετακόμισε στο Παρίσι αργότερα την ίδια χρονιά. Το 1887 οι Θέον πήγαν στο Τιεμσέν της Αλγερίας όπου δίδαξαν την Κοσμική Φιλοσοφία σε ένα διεθνές γκρούπ σπουδαστών. Μετά το θάνατο της Αλμα το 1908, ο Θέον επανειλημένα διέταξε τους Μπέλ και Χένρυ Βάγκνερ, τους ηγέτες της Αδελφότητας στο Ντένβερ να την κλείσουν(6). Ο θάνατος του Νταίηβιντσον το 1916 σημάδεψε το τελευταίο βήμα της ΕΑτΛ στις Η.Π.Α.

Το Φως της Αιγύπτου, το κύριο βιβλίο του δόγματος της Ερμητικής Αδελφότητας του Λούξορ, είναι τόσο μυστηριώδες στη χρήση ψευδωνύμων όσο κάθε βιβλίο που γράφτηκε από Θεόσοφους, Ροδόσταυρους ή Πνευματιστές. Το Φως της Αιγύπτου εκδόθηκε το 1889 κάτω απο το ψευδώνυμο Ζανόνι. Με την κυκλοφορία μιας δεύτερης έκδοσης το 1900, αποκαλύφθηκε πως Ζανόνι ήταν το συγγραφικό ψευδώνυμο του T.Χ. Μπουργκόιν, γραμματέα της ΕΑτΛ, ο οποίος είχε τυπικά πεθάνει το 1894. Ο ίδιος ο Μπουργκόιν είναι τόσο συβιλλικός όσο και το βιβλίο που του αποδίδεται. Αρκετοί, εκτός της Αδελφότητας, οι οποίοι συχνά έγραφαν κάτω απο ψευδώνυμα και οι ίδιοι, έκαναν υποθέσεις σχετικά με την ηγεσία της ΕΑτΛ, και ο Μαξ Θέον, ο «Μέγας Διδάσκαλος του Εξωτερικού Κύκλου» προκάλεσε τη μεγαλύτερη σύγχυση.Αν και το όνομα ήταν στη πραγματικότητα ένα ψευδώνυμο του Λούις Μπιμστάϊν, γιού ενός ραβίνου από τη Βαρσοβία, ο Θέον συγχέονταν με δύο άλλα άτομα διαφορετικής εθνικότητας και θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Το όνομα Τ.Χ. Μπουργκόιν ήταν ένα ψευδώνυμο που υιοθετήθηκε κατά τη περίοδο που η ΕΑτΛ ιδρύθηκε το 1884. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα αποκαλύφθηκε πως το πραγματικό του όνομα ήταν Τόμας Χένρι Ντάλτον (κάποιες φορές ντ’ Αλτον) και είχε εγκλειστεί για έξη μήνες σε φυλακή στην Αγγλία το 1883 για διαφημιστική απάτη. Τα νέα εξαπλώθηκαν από τους Θεόσοφους που το είδαν ως ένα τρόπο δυσφήμησης μίας αντίπαλης οργάνωσης. Η αποκάλυψη αυτή κατέστρεψε την ΕΑτΛ στην Αγγλία, αλλά όχι στη Γαλλία (όπου συνέχιζε να λειτουργεί κάτω από τον Μαξ Θέον) ούτε στην Αμερική όπου ο Ντάλτον κατέφθασε ως Μπουργκόιν με τον Πήτερ Νταίηβιντσον και την οικογένεια το 1886. Αν και έφτασε στις ΗΠΑ ως Μπουργκόιν το ψευδωνύμο είχε καταστραφεί από τους Θεόσοφους και φαίνεται να το εγκατέλειψε κάποια στιγμή στην Καλιφόρνια. Ο Μπουργκόιν χρησιμοποίησε το όνομα σαν συγγραφέας για κάποια χρόνια αλλά δεν υπάρχουν αξιόπιστα αρχεία πως έζησε με αυτό το όνομα στις ΗΠΑ μετά το 1886. Η ζωή του στην Αμερική είναι μια άγνωστη περιοχή για τους ερευνητές.

Τα αρχεία μελών του Αντυαρ [Σ.τ.Μ. έδρα Θεοσοφικής Εταιρείας στην Ινδία] δείχνουν ότι μια πλειοψηφία ηγετών της ΕΑτΛ ήταν πρώην ή νυν μέλη της Θ.Ε. Αν και ο Θέον και ο Μπουργκόιν δεν εμφανίζονται σαν μέλη της Θ.Ε., βλέπουμε τους Πίτερ Ντέιβιντσον, Οττο Αλεξάντερ, Χάρριτσαντ Σινταμον, Τόμας Τζόνσον, Τσάρλς Μπάρλετ, Ζενεβιέ Στέμπινς και Μπελ Βάγκνερ στα αρχεία του Αντυαρ.

Σε ένα απογοητευμένο μέλος της Θ.Ε. που είχε χάσει την υπομονή του με την απομόνωση και μυστικότητα των Μαχάτμας, η ΕΑτΛ υποσχόταν πρακτική αποκρυφιστική διδασκαλία. Στη Θ.Ε. της Ν.Υόρκης, λόγω της προέλευσής της, είχε εμπλακεί ένας τέτοιος πρακτικός αποκρυφισμός. Τον Απρίλη του 1877 η Θ.Ε. εξέδωσε μια εριστική διακήρυξη, παραδεχόμενη ότι η Εταιρεία τότε εμπλέκονταν σε μαγικούς πειραματισμούς. Αυτοί φαίνεται πως περιελάμβαναν στοιχειακά, αστρικές προβολές και μεσμερισμό.

Αυτά τα μαγικά φαινόμενα μερικές φορές συμβαίνουν με την παρουσία μελών της Εταιρείας και αν υπάρχουν ξένοι μάρτυρες τότε τεκμαίρονται στην περιγραφή του κύριου άρθρου που δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Κόσμος της Ν.Υόρκης» της τελευταίας Δευτέρας. Η Θ.Ε. καταδικάζει σιωπηλά αυτές τις μελέτες που ενδιαφέρουν τα μέλη, προσέχοντας να μην παραβιάσει τα δικαιώματα κανενός αλλά ούτε να υπερβεί και το δικό της σύννομο χώρο (7).

Στη Σάρα Στάνλεϋ Γκριμκέ πιστώνεται, από τρεις διαφορετικές πηγές, ολόκληρη ή μερική συγγραφή του βιβλίου Το Φως της Αιγύπτου. Ο Ελμπερτ Μπέντζαμιν που την υπολογίζει ως συγγραφέα τού βιβλίου μαζί με τον Μπουργκόιν, παρά σαν συγγραφέα φάντασμα, έγραψε οτι «βοήθησε τον Θεόσοφο Μπουργκόιν να γράψει το μέρος του πρώτου τόμου από Το Φως της Αιγύπτου, που ασχολείται με την Επιστήμη των Αστρων και με πολλούς άλλους τρόπους πρόσφερε πολύτιμη συνεργασία.» (9)

Μετά τον θάνατό της, το 1898, ο πατέρας της Σάρας, Μωϋσής Στάνλεϊ, έγραψε στον σύζυγό της, Αρτσιμπαλντ Γκριμκέ, ότι «ο Δρ. Βάγκνερ είναι φυσικός, εκδότης και άνθρωπος της λογοτεχνίας. Εξέδωσε το βιβλίο της στην Ανατολική Φιλοσοφία - ένα βιβλίο 400 περίπου σελίδων το οποίο έχει εκδοθεί 6 φορές, και κάποια δοκίμια.» Το Φως της Αιγύπτου είναι το μόνο βιβλίο που εκδόθηκε από τον Βάγκνερ και ταιριάζει με την περιγραφή. Την ίδια εποχή η μαθήτρια της Σάρας, η Εμμα Οστιν Τόλς, έγραψε ένα γράμμα στην κόρη της Σάρας, Ατζελίνα Γουέλντ Γκριμκέ, στο οποίο έλεγε ένθερμα: «Μια από τις πιο υπέροχες ψυχές που ήρθαν ποτέ σε αυτόν τον πλανήτη... Το βιβλίο της--- ‘Το Φως της Αιγύπτου’ είναι το πιο υπέροχο βιβλίο των σύγχρονων καιρών, αν και η ίδια λέει οτι θα περάσουν 100 χρόνια μέχρι ο κόσμος να το αναγνωρίσει. Σχεδόν έχασε την ζωή της γράφοντάς το αλλά η ψυχή της ποτέ δεν εγκατέλειψε το καθήκον.» 

Οποια κι αν ήταν η φύση της συνεργασίας με τον Μπουργκόιν, η διαμονή της στην Καλιφόρνια δεν ήταν μεγάλη, καθώς το 1888 πήγε στην Νέα Ζηλανδία ως καλεσμένη ενός εκδότη και έμεινε εκεί έως ότου μια καρδιακή προσβολή την ανάγκασε να επιστρέψει στις ΗΠΑ, όπου έμεινε με τους γονείς της στο Μίτσιγκαν για 18 μήνες πριν εγκατασταθεί τελικά στο Σαν Ντιέγκο, όπου και πέθανε το 1898.

Η συνεισφορά της Σάρα Γκριμκέ στα μαθήματα που εκδόθηκαν κάτω από το όνομα του Μπουργκόιν είναι ένα μόνο από τα αρκετά μυστήρια που συνδέονται με το βιβλίο. Αλλη μια εκδοχή στην ιστορία του βιβλίου Το Φως της Αιγύπτου, είναι ότι η παράδοση της Εκκλησίας του Φωτός παρουσιάζει ένα άτομο ανάμεσα στους διατεινόμενους συνεργάτες του Μπουργκόιν, του οποίου η ταυτότητα είναι αρκετά μπερδεμένη. Ο Νόρμαν Αστλεϋ, σύζυγος της Ζενεβιέβ Στέμπινς, έχει περιγραφεί ως μαθητής του Θέον και συνεργάτης του Μπουργκόιν στην παράδοση της Εκκλησίας του Φωτός. Το δόκιμο συμπέρασμά μου είναι οτι ο Τόμας Ντάλτον παραιτήθηκε από το όνομα Μπουργκόιν και υιοθέτησε αυτό του Νόρμαν Αστλεϋ όταν παντρεύτηκε την Ζενεβιέβ Στεμπινς στα τέλη του 1893. Κανένα αρχείο του πρώιμου θανάτου του Τόμας Χένρυ Μπουργκόιν ή Ντάλτον, το 1894, δεν έχει βρεθεί στην Καλιφόρνια, ούτε μετά την επιστροφή του στην Αγγλία με ένα από αυτά τα ονόματα. Με τον γάμο του με την Στέμπινς, ο Αστλεϋ έγινε ο επαγγελματικός της διαχειριστής στην επιτυχημένη Σχολή της Εκφρασης της Νέας Υόρκης και ταξίδεψαν σε όλες τις ανατολικές ΗΠΑ διδάσκοντας και δίνοντας παραστάσεις.

Γιατί ο Μπουργκόιν να γινόταν Αστλεϋ; Το πιο πιθανόν είναι ο Μπουργκόιν να παραιτήθηκε του ρόλου του στην ΕΑτΛ για να αναλάβει ως διαχειριστής της Στέμπινς, επίσης πιθανό είναι να αναγκάστηκε από τους Βάγκνερ να φύγει, ή να του ζήτησε ο Θέον να εγκαταλείψει. Το να γίνει κυρία Μπουργκόιν δεν θα ήταν μια καλή κίνηση καριέρας για την Στέμπινς, που ήταν ένα δημόσια γνωστό πρόσωπο. Το Ντένβερ ήταν το κέντρο για τις δραστηριότητες της ΕΑτΛ στην Αμερική, οι οποίες έκαναν την Μπελ Βάγκνερ μια πιο πρακτική διάδοχο ως Γραμματέας. Η Σάρα Γκριμκέ είχε βοηθήσει στην παραγωγή του βιβλίου Το Φως της Αιγύπτου, μετά το οποίο ο Μπουργκόιν ίσως να μην ήταν τόσο πολύτιμος στους συνεργάτες του, ή να μην ενδιαφερόταν να συνεχίσει με τον ρόλο του στην Αδελφότητα. Οποιοσδήποτε από αυτούς τους παράγοντες θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξαφάνιση του Μπουργκόιν, σε μια νέα ταυτότητα και ένα γάμο. Η Μπελ Βάγκνερ έγραψε για τον Μπουργκόιν το 1900: «Συρρικνώθηκε από την κακοφημία και σεμνά αρνήθηκε να γίνει δημόσια γνωστός στον κόσμο... Κινήθηκε μέσα στον κόσμο συγκριτκά άγνωστος και οι μεγαλύτεροι του φίλοι, αν και μπερδεμένοι, δεν κατάλαβαν την πραγματική πνευματική του αξία.»  Η Ζενεβιέβ Στέμπινς, αντίθετα με τον σύζυγό της, έχει καταγραφεί αρκετά καλά σε γενεαλογικά αρχεία. Γεννήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο το 1857 και έγινε ηθοποιός στην Ν.Υόρκη στα είκοσί της. Στα μέσα της δεκαετίας του 1880 σπούδασε στην Αγγλία και την Γαλλία, όπου πρωτοήρθε σε επαφή με την ΕΑτΛ. Με το τέλος της δεκαετίας έγινε η πιο υποσχόμενη αμερικανίδα δασκάλα ορθοφωνίας και υποκριτικής της μεθόδου Ντελσάρτ. Συνδύασε τις μέθοδους Ντελσάρτ με αναπνοές γιόγκα που είχε μάθει από έναν σουάμι [Σ.τ.Μ. ο σουάμι είναι ένας ασκητής ή γιόγκι που έχει μυηθεί σε θρησκευτικό μοναστικό τάγμα] στην Οξφόρδη, καθώς και ασκήσεις που περιείχαν διατάσεις και στάσεις υιοθετημένες από την γιόγκα. Μετά την συνταξιοδότησή της το 1907 η Στέμπινς ταξίδεψε με τον Αστλεϋ στην Αγγλία, όπου εγκαταστάθηκαν για κάποια χρόνια πριν να επιστρέψουν στις ΗΠΑ το 1917. Το 1918 οι αμερικάνοι εναπομείναντες της ΕΑτΛ αναδιοργανώθηκαν ως η Αδελφότητα του Φωτός, η οποία το 1932 άλλαξε το όνομα της σε Εκκλησία του Φωτός. Γι’αυτό και η ιστορία της ΕΑτΛ στην Αμερική αρχίζει και τελειώνει με δύο άλλες οργανώσεις. Οι ρίζες της είναι συνυφασμένες με αυτές της Θ.Ε. ενώ η παρακμή της συνέπεσε με την δημιουργία της Αδελφότητας του Φωτός και στην συνέχεια της Εκκλησίας του Φωτός.

Η Στέμπινς αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο σε μελέτες ακαδημαϊκών ως μια πρωτοπόρος του χώρου της άσκησης και της γιόγκα. Ο Μαρκ Σίνγκλετον έγραψε στο Yoga Body οτι «οι ήπιες διατάσεις, η βαθειά αναπνοή και η πνευματική χαλάρωση που είναι γνωστές στην δύση σήμερα σαν Hatha Yoga, έχουν βασιστεί πάνω σε παραλλαγές της αρμονικής γυμναστικής που εξελίχθηκε από την Στέμπινς». Στην τελευταία της δουλειά που εκδόθηκε το 1913, η Στέμπινς έγραψε για τον στόχο της: «Αναγνωρίζοντας την αλληλεξάρτηση του πνεύματος και του σώματος και την μεγάλη δύναμη της συνήθειας, ας μάθουμε αυτήν την όμορφη φιλοσοφία, γυμνάζοντας το σώμα εύκολα ώστε να εκφράσει μια όμορφη ψυχή... γυμνάζοντας το σώμα στην σωστή φυσική έκφραση - ότι μέσα από την αντανακλαστική πράξη μια άρρωστη ψυχή μπορεί να αναταθεί.» (10)

Η Μίρα Αλφάσα Ρίτσαρντ έγινε μαθήτρια του Μαξ Θέον στις αρχές του 20ου αιώνα και η επιρροή της στο έργο του Σρι Αουρομπίντο την καθιστά ένα άτομο παγκόσμιας σπουδαιότητας. Πέρα από το γεγονός ότι ήταν μιας δυτικής βάσης Ερμητική Κίνηση στην κατεύθυνση που είχε πάρει η Θ.Ε. στην Ινδία, η ΕΑτΛ δεν ήταν ανταγωνιστική στην ινδουϊστική κουλτούρα γενικά. Και οι δύο διάδοχοι του Θέον, που άσκησαν την μεγαλύτερη επιρροή φαίνονται στην ιστορία της γιόγκα του 20ου αιώνα. Η Μίρα Αλφάσα, που είχε μελετήσει στην Αλγερία πριν να γινει μαθήτρια του Σρι Αουρομπίντο Γκος, δημιουργήσε μαζί του μια ανατολικοδυτική σύνθεση με την επωνυμία Integral Yoga [Σ.τ.Μ. Ολοκληρωτική Γιόγκα]. Η Στέμπινς έδωσε στην σύνθεσή της το όνομα αρμονική γυμναστική και είχε την μεγαλύτερη επιρροή από κάθε άλλη προσωπικότητα της ΕΑτΛ στα μαθήματα της Αδελφότητας του Φωτός του Μπέντζαμιν. Ο βιογράφος του Αουρομπίντο γράφει για την Μίρα:

Κατά την διάρκεια της τρίμηνης παραμονής η Μίρα υπέστη μια σε βάθος εσωτερική ανάπτυξη αλλά αυτό συνέβη κυρίως λόγω της γυναίκας του Θέον παρά του ίδιου. Η Μαντάμ Θέον ήταν «μια υπέροχη γυναίκα από την άποψη της εμπειρίας», αν και το πνεύμα της ήταν μάλλον συνηθισμένο. Ό Θέον από την άλλη πλευρά είχε συγκριτικά μικρή εμπειρία αλλά μια εγκυκλοπαιδική γνώση των απόκρυφιστικών θεμάτων. Λίγες γραμμές από αυτόν ήταν αρκετές

να εμπνέυσουν την γυναίκα του να γράψει σελίδες και σελίδες από αυτό που σήμερα θα μπορούσε να ονομαστεί γραφή μέσω πνευματιστικού διάμεσου (11).

Αυτή η έμφαση στην αυθεντία της Μαντάμ Θέον από μια μαθήτρια φωτίζει ένα θέμα στην ιστορία της ΕΑτΛ το οποίο απορρέι από τις ρίζες της στη ΘΕ. Η πνευματική αυθεντία αποδίδεται σε μυστηριώδεις αρσενικές ιεραρχίες, αλλά οι ορατοί εκφορείς του λόγου των αδελφοτήτων – και μεγαλυτέρων συγγραφέων της κίνησης — είναι κυρίως γυναίκες. Στις δεκαετίες του 1870 και του 1880 η Μπρίτεν και η Μπλαβάτσκυ μπλέχτηκαν σε έναν αγώνα δύναμης στον οποίο και οι δυο εντυπωσίασαν άνδρες μυημένους, γράφοντας σαν ειδικοί μυημένοι ορκισμένοι στην μυστικότητα, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα που αναφέρονταν στους μέντορες τους. Κατά την δεκαετία του 1890 οι γραφές των Γκριμκέ και Στέμπινς δεν έκαναν καμιά εντύπωση σε ανδρικές αυθεντίες και απέρριψαν την μυστικότητα και την ιεραρχία. Ίσως ο πιο σοβαρός λόγος που η ΕΑτΛ εξαφανίστηκε ήταν γιατί το μοντέλο μιας μυστικής κοινωνίας με μυστηριώδεις Μύστες αυθεντίες απλά δεν ήταν πλέον πρόσφορο για εργασία μετά την παρακμή της Αλμα Θέον και ιδιαίτερα αυτή του Πήτερ Ντέιβντσον. Ο Μαξ Θέον φαίνεται να έχει χάσει όλο του το ενδιαφέρον για τέτοιες δραστηριότητες μετά το 1908.

Τί σημαίνει τότε η Ερμητική Αδελφότητα του Λούξορ για μας σήμερα; Ένα εξαφανισμένο αποκρυφιστικό τάγμα που για κάποιους θεωρείται προάγγελος για άλλους απαξιώνεται σαν απάτη και κυρίως αγνοείται από τους ακαδημαϊκούς; Για την Εκκλησία του Φωτός -η μυστηριώδης οργάνωση που προηγήθηκε, η οποία εξαφανίστηκε αφήνοντας πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Για τους Θεόσοφους – μία ομάδα που αναδύθηκε μέσα από την κρίση του 1884 στην πρώιμη ΘΕ στην οποία περιλαμβάνονταν κάποια σπουδαία πρώιμα μέλη. Για τους ιστορικούς – μία ομάδα που ήταν πολύ διαφορετική γεωγραφικά και ιδεολογικά για να επιβιώσει. Για τους βιβλιοθηκάριους και αρχειοθέτες – ένα σώμα λογοτεχνίας σχεδόν ξεχασμένης που αξίζει να διατηρηθεί και να ανακαλυφθεί ξανά. Για εμένα προσωπικά σαν ερευνητή είναι μια πρόκληση λόγω των μυστηρίων που συνδέονται με τα ψευδώνυμα στη λογοτεχνία και το έργο της Σάρα Στάνλεϋ Γκριμκέ ιδιαίτερα.

Η Χώρα των Φαντασμάτων της Εμμα Χάρντινγκε Μπρίτεν θεωρήθηκε έγκυρη από τους ηγέτες της ΕΑτΛ και η προσεχής έκδοση θα ρίξει νέο φως στον ιππότη Λουί Ντε Μπι και τις περιπέτειες του. Ο Χάρρυτσαντ Σίνταμον είναι ο κεντρικός χαρακτήρας στο κεφάλαιο μου για την συλλογή Con Artists, Enthusiasts and True Believers. Αυτή η παρουσίαση έχει βασιστεί στην έρευνα για τις δύο αυτές μελέτες αλλά κυρίως στην εργασία μιας ακαδημαϊκής έκδοσης των Eσωτερικών Μαθημάτων της Σάρα Στάνλεϋ Γκριμκέ. Ευχαριστώ τους διοργανωτές του συνεδρίου που περιέλαβαν αυτό το, για πολύ καιρό παραμελημένο, θέμα στο πρόγραμμα και καλοσωρίζω οποιαδήποτε επικοινωνία από φίλους ερευνητές που ενδιαφέρονται για την ΕΑτΛ και τις ρίζες της στην ΘΕ.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Mackenzie, Royal Masonic Cyclopaedia, σελ. 309.

2. Ό.π., σελ. 461.

3. The Hermetic Brotherhood of Luxor, σελ. 290.

4. Blavatsky, Isis Unveiled, τόμ. 11, σελ. 308.

5. Rawson, Personal Recollections of Sir Richard Francis Burton, KGMG, FRS, FRGS, Frank Leslie’s Illustrated Monthly, Νοέμβριος 1891, 573-4.

6. The Hermetic Brotherhood of Luxor, σελ. 39.

7. To the Public, Spiritual Scientist 6/ 6 (12 Απριλίου, 1877).

8. Peter Davidson to Charles, Barlet, The Hermetic Brotherhood of Luxor.

9. Benjamine, Laws of Occultism.

10. The Genevieve Stebbins System of Physical Training, 1913.

11. Peter Heehs, The Lives of Sri Aurobind