Οι Τελευταίες Ημέρες της Μπλαβάτσκυ

Συλλογή Άρθρων: Έρικα Γεωργιάδη | Μετάφραση: Σοφία Α. 

Κάθε χρόνο, την ημέρα του Λευκού Λωτού, στις 8 Μαΐου, οι Θεόσοφοι από όλο τον κόσμο τιμούν την επέτειο του θανάτου της Έλενας Πετρόβνα Μπλαβάτσκυ, ιδρύτριας της Θεοσοφικής Εταιρείας. Έχω συλλέξει κάποια άρθρα, τα οποία σχετίζονται με το θάνατό της και παρουσιάζω κάποια από αυτά εδώ. Η συλλογή πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Keeping the link unbroken», τον Δεκέμβριο του 2008. 

 Έρικα Γεωργιάδη 

Οι Τελευταίες Ημέρες της Μπλαβάτσκυ

Της Laura M. Cooper 

Έχοντας το προνόμιο να βρίσκομαι δίπλα στην Ε.Π. Μπλαβάτσκυ κατά τη διάρκεια της ασθένειάς της και κατά τη στιγμή του θανάτου της, μου ζητήθηκε να συμβάλλω με τη συνεισφορά μου στις «Αναμνήσεις» που γράφτηκαν προς όφελος των αδελφών Θεόσοφων, οι οποίοι ζώντας μακριά, δεν είχαν το προνόμιο να γνωρίσουν και να βρίσκονται συχνά με την Ε.Π. Μπλαβάτσκυ. 

Ήταν την Τρίτη, 21 του Απρίλη του έτους 1891, που πήγα να μείνω στην έδρα της Θ.Ε. (στο Λονδίνο) για λίγες ημέρες, οι οποίες λόγω των απροσδόκητων συμβάντων που ακολούθησαν, κα τέληξαν σε επίσκεψη μερικών εβδομάδων. Η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ φαινόταν στη συνήθη κατάστασή της υγείας της, και την Πέμπτη, στις 23, παρακολούθησε την συνάντηση της στοάς, και παρέμεινε να συζητά με τους φίλους που την περιτριγύριζαν για κάμποσο καιρό. 

Ύστερα από το πέρας των διαδικασιών της βραδιάς, αποσύρθηκε στο δωμάτιό της, στο οποίο σύμφωνα με την συνήθειά τους, τα μέλη που κατοικούσαν στην έδρα, την ακολούθησαν και κάθισαν μαζί της, ενώ έπινε τον καφέ της λίγο πριν αποχωρήσει για ύπνο. Η επόμενη μέρα, Παρα σκευή, πέρασε ήσυχα μη δίνοντας καμία προειδοποίηση, πως σε ένα δεκαπενθήμερο απο εκείνη την ημέρα, η πολυαγαπημένη μας Ε.Π. Μπλαβάτσκυ θα μας άφηνε. 

Το επόμενο βράδυ, Σάββατο, ήταν πολύ ζωηρή. Ο Δρ. Μέννελ, ο ιατρός της, τηλεφώνησε και ήταν πολύ ικανοποιημένος με την κατάσταση της υγείας της. Η αδελφή μου Κα. Κούπερ Όουκλεϋ και εγώ, με έναν ή δυο ακόμη, παραμείναμε συνομιλώντας μαζί της μέχρι της 11 το βράδυ, όπου και αποσύρθηκε με μια εύθυμη καληνύχτα, προφανώς υγιής. 

Το επόμενο πρωινό, ωστόσο, η υπηρέτριά της ήρθε νωρίς στο δωμάτιο μου για να με ενημερώσει πως η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ είχε περάσει μια πολύ ανήσυχηνύχτα, και πως είχε καταληφθεί από κρίσεις ρίγους. Κατέβηκα κάτω λίγο μετά, και με την πρώτη ματιά αντιλήφθηκα πως φανερά βρισκόταν σε κατάσταση υψηλού πυρετού. Ο γιατρός είχε ήδη ειδοποιηθεί και η μέρα πέρασε με την Ε.Π. Μπλαβάτσκυ να εναλλάσσεται μεταξύ βαθύ ύπνου και καταστάσεων ανησυχίας. Αργότερα το απόγευμα ο Δρ. Μέννελ ήρθε, ανακοινώνοντάς μας ότι η αιτία της ασθένειάς της ήταν η γρίπη, καθ' όσον ο πυρετός της ήταν πολύ υψηλός, με την θερμοκρασία της να έχει φθάσει στους 40 βαθμούς Κελσίου. 

Μετά από αυτό το αλησμόνητο Σαββατόβραδο, στις 26 Απριλίου, ξεκίνησε η διαδοχή των ατυχιών, με την ασθένεια και των μελών, του ενός μετά του άλλου, που κορυφώθηκαν με το θάνατο της πολυαγαπημένης μας Ε.Π. Μπλαβάτσκυ. 

Οι ώρες κυλούσαν αργά μεταξύ εναλλαγών κατάστασης ύπνου και ανησυχίας, και με το πρωϊνό υπήρχαν λίγες ή και καθόλου πιθανότητες για καλυτέρευση. Η μεγάλη πολυθρόνα της είχε μεταφερθεί από το καθιστικό και είχε τοποθετηθεί δίπλα στο κρεβάτι της, έτσι ώστε να μπορεί να κερδίσει λίγη άνεση, αλλάζοντας από την μια θέση στην άλλη. 

Πέρασε μια πολύ βασανιστική μέρα, και όταν ο Κος Μέννελ έφθασε νωρίς το βράδυ, με θλίψη διαπίστωσε πως ο πυρετός ήταν ακόμη πολύ υψηλός, και έτσι άλλαξε το φάρμακο, χορηγώντας της ένα παρασκεύασμα από salycene, το οποίο ήταν απολύτως απαραίτητο για να της μειώσει τη θερμοκρασία και αποφάσισε να ξαναέρθει περίπου κοντά στα μεσάνυχτα για να δεί τα αποτελέσματα, αφήνοντας σαφείς οδηγίες, να μετριέται προσεκτικά η θερμοκρασία πριν από κάθε δόση, γιατί στην περίπτωση που συμβεί μια ξαφνική πτώση θερμοκρασίας, θα ήταν επικίνδυνο να συνεχισθεί το φάρμακο. Πριν έρθει ξανά εκείνο το βράδυ, μια τρίτη δόση είχε χορηγηθεί, αλλά εξ' αιτίας της μείωσης της θερμοκρασίας της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, αισθάνθηκα δικαιωμένη που δεν της έδωσα το φάρμακο, ειδικά μιας και οι παρενέργειες είχαν αρχίσει να της προκαλούν πολύ ανησυχία. Και ήταν μια ανακούφιση όταν ο Δρ. Μέννελ ήλθε, για να διαπιστώσει ότι είχε ακολουθηθεί η σωστή κατεύθυνση, δια το λόγο ότι ήταν ικανοποιημένος από την κατάστασή της. 

Πέρασε μια αρκετά ήσυχη νύχτα, και την Τρίτη το πρωί ο πυρετός είχε σχεδόν πέσει. Εκείνη τη μέρα, καθώς και την νύχτα που ακολούθησε, όλα πήγαν καλά γιατί αν και η αδυναμία ήταν εξαντλητική, δεν είχαν εμφανισθεί μέχρι εκείνη την ώρα επιπλοκές και ήταν σε θέση να λάβει άφθονη τροφή. 

Προς το τέλος της Πέμπτης, στις 30 Απριλίου η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ άρχισε να υποφέρει πολύ απο το λαιμό της και καθώς οι ώρες κυλούσαν, αυξάνονταν οι δυσκολίες της στην κατάποση, ο βήχας την ενοχλούσε πολύ και η αναπνοή της έγινε πολύ επίπονη. Την Παρασκευή το πρωϊ δεν ήταν καλύτερα, και όταν ο Δρ. Μέννελ έφθασε, διέγνωσε μια περιαμυγδαλική διαπύηση, η οποία είχε σχηματισθεί στην δεξιά πλευρά του λαιμού της, ζεστά καταπλάσματα εφαρμόσθηκαν και έτσι ανακουφίστηκε λίγο. 

Κατά τη διάρκεια της νύχτας η φλεγμονή υποχώρησε και όταν ο Δρ. Μέννελ επέστρεψε ήταν σχετικά ικανοποιημένος με την κατάστασή της. Η καλυτέρευση αυτή όμως δε διήρκεσε πολύ, μια άσχημη νύχτα ακολούθησε, και το πρωϊ φάνηκε πως μια δεύτερη φλεγμονή είχε σχηματιστεί στο λαιμό της. Αποδείχθηκε πως ήταν απόστημα του βρογχικού σωλήνα. 

Μια άθλια ημέρα και νύχτα είχαν μόλις περάσει και το πρωϊ της Κυριακής της 3ης Μαϊου βρήκε την Ε.Π. Μπλαβάτσκυ πραγματικά πολύ άρρωστη, για το λόγο ότι ο πόνος της κατάποσης της προκαλούσε δυσκολία να λάβει την απαραίτητη ποσότητα τροφής ,αυξάνοντας έτσι κατά συνέπεια την αδυναμία της. 

Η Δευτέρα και η Τρίτη πέρασαν λίγο πολύ με τον ίδιο τρόπο, το απόστημα εξαφανίστηκε, αλλά λόγω της ευαισθησίας των βρογχικών σωλήνων, η δυσκολία στην αναπνοή συνεχίστηκε και χρειάσθηκε να της κάνουν συνεχώς αέρα για να ανακουφιστεί απο την τρομερή καταπιεστική αίσθηση από την οποία υπέφερε. Μόνο εκείνοι που βρίσκονταν εκεί μαζί της μπορούσαν να συνειδητοποιήσουν, πόσο γενναία αγωνιζόταν ενάντια στην ασθένεια. 

Την Τετάρτη στις 6 Μαΐου, ίσα που ντύθηκε και περπάτησε λίγο στο καθιστικό, παρέμεινε εκεί για το γεύμα της και ξεκουράστηκε για λίγη ώρα στον καναπέ, και κατά το βράδυ ο Δρ. Μέννελ την βρήκε να πηγαίνει αρκετά καλά, με τον πυρετό της να έχει πέσει εντελώς, αλλά η μεγάλη αδυναμία και η δυσκολία στην αναπνοή της, του προκάλεσαν σημαντική ανησυχία. 

Αρκετές φορές η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ είχε πει στο Δρ. Μέννελ πως διαισθανόταν πως θα πεθάνει και ότι δεν θα μπορούσε να αγωνίζεται για πολύ ακόμη, αλλά εκείνος έχοντας γνώση των ασθενειών που είχε ξεπεράσει δεν εγκατέλειπε την ελπίδα. Για την ακρίβεια, ας μου επιτραπεί να πω πως αυτό το συναίσθημα διαχεόταν σε όλο το σπίτι, διότι αν και όλοι αντιλαμβανόμασταν πόσο σοβαρά άρρωστη ήταν η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε πως τελικά θα μας άφηνε. 

Εκείνο το βράδυ της Τετάρτης ήταν το σημείο καμπής για την ασθένειά της, διότι περίπου τα μεσάνυχτα, μια αλλαγή προς το χειρότερο πήρε θέση, και για μία ή δύο ώρες φαινόταν σαν η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ να επρόκειτο να φύγει, δεν είχε αισθητό σφυγμό και φαινόταν σχεδόν ακατόρθωτο για εκείνη να αναπνεύσει. Μετά από ώρα, η κρίση αυτή υποχώρησε, αισθάνθηκε λίγο πιο άνετα, και για την ώρα ο κίνδυνος είχε περάσει. 

Πολύ νωρίς την Πέμπτη το πρωί ο Κος Ράϊτ κίνησε για τον Δρ. Μέννελ, με τον οποίο και επέστρεψε, αναμένοντας για κάποια ώρα με σκοπό να παρακολουθήσει την επίδραση του φαρμάκου που της είχε χορηγήσει. Κατά τη διάρκεια της ημέρας η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ συνήλθε κάπως και κατά τις 3 το απόγευμα, ντυμένη και με πολύ λίγη βοήθεια, περπάτησε ως το καθιστικό, όπου εκεί ζήτησε να της φέρουν τη μεγάλη πολυθρόνα της, και καθώς την τοποθετούσαν στην παλιά της θέση κοντά στο γραφείο της, στάθηκε απλώς στηριζόμενη ελαφρώς στο γραφείο της. 

Η πολυθρόνα ήταν στραμμένη ωστε να βλέπει το δωμάτιο και όταν η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ κάθισε σε αυτήν, είχε μπροστά της το τραπέζι με τις κάρτες της απλωμένες μπροστά της και προσπάθησε να παίξει πασιέντζα. Παρά όλες αυτές τις γενναίες προσπάθειες, ήταν απολύτως προφανές οτι υπέφερε έντονα και τίποτα άλλο παρά μόνο η ισχυρή της θέληση, θα μπορούσε να την είχε κρατήσει στον αγώνα. Η έντονη δυσκολία στην αναπνοή είχε προκαλέσει μια καταπονημένη έκφραση στο πρόσωπο της αγαπητής μας Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, πολύ αξιολύπητη και έδειχνε να φαίνεται περισσότερο σε κάθε απόπειρα επιστροφής της στις παλιές της συνήθειες. Ο Δρ. Μέννελ ήρθε αμέσως μετά τις 5 και έκπληκτος που την βρήκε να έχει ανακάμψει την συγχάρηκε και επαίνεσε το κουράγιο της. Εκείνη είπε «βάζω τα δυνατά μου γιατρέ», όμως η φωνή της μετά βίας ξεπερνούσε τον ψίθυρο και η προσπά θεια να μιλήσει την εξαντλούσε, καθώς η αναπνοή της ήταν πολύ κοφτή, όμως άκουγε και της άρεσε πολύ να παρακολουθεί τις συζητήσεις. 

Η νύχτα που ακολούθησε, η τελευταία της μαζί μας, ήταν πολύ βασανιστική, και εξαιτίας της αυξημένης δυσκολίας της στην αναπνοή, η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ δεν μπορούσε να ξεκουραστεί σε καμία θέση. Οποιοδήποτε φάρμακο δοκιμάστηκε δεν οφέλησε, και εν τέλει αναγκάστηκε να παραμείνει στην πολυθρόνα της, στηριζόμενη σε μαξιλάρια. Ο βήχας σχεδόν έπαψε λόγω της μεγάλης εξάντλησης, αν και της είχε χορηγηθεί φάρμακο και τονωτικό. Γύρω στις 4μμ η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ φαινόταν καλύτερα, ο σφυγμός της ήταν αρκετά δυνατός, και από εκείνη την ώρα μέχρι την ώρα που την άφησα στις 7, όλα κυλούσαν ήσυχα και καλά. Έπειτα η αδελφή μου πήρε τη θέση μου, ενώ εγώ έφυγα για λίγες ώρες, έχοντας αφήσει ειδοποίηση για τον Δρ. Μέννελ, για να μου πει την άποψή του όταν επιστρέψει. Πράγμα που έκανε αμέσως μετά τις 9 και η αναφορά του ήταν ικανοποιητική. Το τονωτικό είχε καλή επίδραση και ο σφυγμός της είχε δυναμώσει. Δεν βρήκε καμία αιτία για άμεση ανησυχία, με συμβούλεψε να ξεκουραστώ για λίγες ώρες και είπε στην αδελφή μου πως μπορεί να επιστρέψει στις εργασίες της. 

Περίπου κατά τις 11 και μισή με ξύπνησε ο Κος Ράιτ, ο οποίος μου ζήτησε να έλθω αμέσως, καθώς η υγεία της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ είχε γυρίσει προς το χειρότερο και η νοσοκόμα δεν πίστευε πως θα άντεχε για πολλές ώρες ακόμη. Αμέσως μπήκα στο δωμάτιο της και συνειδητοποίησα την κρίσιμη κατάσταση στην οποία βρισκόταν. Ήταν καθισμένη στην πολυθρόνα της και γονάτισα μπροστά της παρακαλώντας την να κάνει μια προσπάθεια να πάρει το τονωτικό της, και αν και πολύ πολύ αδύναμη για να κρατήσει το ποτήρι μόνη της, μου επέτρεψε να της το φέρω στα χείλη, και κατάφερε να καταπιεί το περιεχόμενο του ποτηριού, όμως μετά καταφέραμε να της δώσουμε μόνο λίγη τροφή μέσα σε ένα κουτάλι. Η νοσοκόμα μας είπε πως η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ ίσως να άντεχε κάποιες ώρες, όμως ξαφνικά υπήρξε μια νέα τροπή, και όταν προσπάθησα να της βρέξω τα χείλη, διαπίστωσα ότι το προσφιλές της βλέμμα είχε αρχίσει να γίνεται θολό, παρόλο που είχε αποκτήσει πλήρη επίγνωση προς το τέλος. Εν ζωή η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ είχε την συνήθεια να κινεί το πόδι της όταν σκεφτόταν έντονα, και συνέχισε αυτή την κίνηση μέχρι την στιγμή που έπαψε να αναπνέει. 

Όταν όλες οι ελπίδες είχαν τελειώσει, η νοσοκόμα έφυγε απο το δωμάτιό της, αφήνοντας τους C.F. Right, W.R. Old και εμένα μαζί με την πολυαγαπημένη μας Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, οι δυο πρώτοι γονάτισαν μπροστά, ο καθένας κρατώντας της το χέρι και εγώ στο πλάι της με το ένα μου χέρι γύρω της, υποστηρίζοντας το κεφάλι της. Έτσι παραμείναμε για αρκετά λεπτά ώσπου τόσο ήσυχα έφυγε η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ που με δυσκολία διακρίναμε τη στιγμή που έπαψε να αναπνέει. Μια μεγάλη αίσθηση ηρεμίας πλημμύρισε το δωμάτιο και παραμείναμε γονατιστοί εκεί ήσυχα, ώσπου, πρώτα η αδελφή μου και έπειτα η Κοντέσσα έφθασαν, γιατί είχα τηλεγραφήσει σε εκείνες και επίσης και στον Δρ. Μέννελ τη στιγμή που η νοσοκόμα είπε πως το τέλος ήταν κοντά, όμως δεν πρόφτασαν να έρθουν έγκαιρα ώστε να δούν την Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, προτού μας αφήσει. 

Καθόλου χρόνος δεν πήγε χαμένος σε μάταιη θλίψη, όλοι μας προσπαθήσαμε να σκεφτούμε και να πράξουμε όπως εκείνη θα επιθυμούσε υπό αυτών των συνθηκών και μονάχα ευγνώμονες μπορούσαμε να είμαστε που απαλλάχθηκε απο τα δεινά της ασθένειας. 

Η μόνη αχτίδα φωτός μες στο σκοτάδι της απώλειας φαίνεται να είναι πως, αν δεν υπήρχαν οι συντελεστές στην Θεοσοφική Εταιρεία ώστε να συνεχίσουν το έργο της, δεν θα μας είχε αφήσει. Άφησε σε όλους εμάς, ως κληρονομιά, την φροντίδα της Θεοσοφικής Εταιρείας που ίδρυσε και την υπηρεσία στο σκοπό για τον οποίο έδωσε τη ζωή της. Το βάθος της αγάπης και της αφοσίωσής μας θα μετριέται από το ζήλο της εργασίας μας. 

Η Αποτέφρωση 

Η ησυχία στην έδρα, νωρίς το πρωί της Δευτέρας της 11ης Μαΐου, ήταν αξιοσημείωτη. Δεν υπήρχε βιασύνη, ή οτιδήποτε που να φανερώνει πως κάτι ασυνήθιστο επρόκειτο να συμβεί, εκτός απο τα σοβαρά πρόσωπα των ενοίκων και τις συνεχείς λήψεις τηλεγραφημάτων. Λίγο πρίν τις 10 το πρωί έφθασε ένας αριθμός Θεόσοφων, και μαζί με εκείνους από το προσωπικό, οι οποίοι δεν είχαν την άμεση κατεύθυνση των ζητημάτων, στάλθηκαν να περιμένουν σε διπλή σειρά στο χολ και στον διάδρομο. 

Με μια σιωπηλή εντολή η μεταφορά ήταν πέραν του δέ οντος εντυπωσιακή και ενώ η απλή νεκροφόρα ξεκίνησε για το σταθμό Waterloo, συνοδευόμενη απο τρία μέλη, οι υπόλοιποι κατευθύνθηκαν προς το σταθμό με το δικό τους τρόπο ή μέσον. Ήταν επιθυμία που η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ είχε εκφράσει επανειλημένα, πως κανένα θέαμα ή επίδειξη κανενός είδους να μην συνέβαινε πάνω από τη σωρό της. 

Ο δρόμος από το σταθμό Woking έως το κρεματόριο περνούσε μέσα απο ευχάριστα ηλιόλουστα μονοπάτια, αψιδωτά με μπουμπούκια και νέα φύλλα και η ομορφιά ενός έξοχου Μαγιάτικου πρωινού, φώτισε τη θλίψη που ακόμη και ο πιο γαλήνιος νούς αντιλαμβανόταν, διότι χρειάζονται πολλές ενσαρκώσεις για να σκοτωθεί οποιαδήποτε είδους προσκόλληση και να χάσει κάθε προτίμηση για την προσωπικότητα. 

Πράγματι, εκείνο το ιδιαίτερο πρωινό η φύση επέδειξε μια από τις πιο χαρούμενες διαθέσεις της και έδειχνε να εκφράζει χαμογελώντας ένα χαρούμενο αποχαιρετισμό στο σώμα ενός από τα πιο αγαπητά και θαυμαστά χαρισματικά τέκνα της. 

Οι αξιωματούχοι της εταιρείας και το προσωπικό των κεντρικών γραφείων στάθηκαν γύρω απο την ανθοστολισμένη νεκροφόρα, και όλοι παρέμειναν σε βαθιά σιγή καθώς ο G.R.S. Mead, γενικός γραμματέας του Ευρωπαϊκού τμήματος, και προσωπικός γραμματέας της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ για τα τελευταία δύο έτη, στάθηκε επί κεφαλής, διαβάζοντας τα παρακάτω λόγια.: 

Φίλοι και Αδελφοί ΘΕΟΣΟΦΟΙ 
Του G.R.S. Mead 

H Ε.Π. Μπλαβάτσκυ απεβίωσε, όμως η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, η δασκάλα μας και φίλη μας, είναι ζωντανή και θα ζει για πάντα στην καρδιά μας και στις αναμνήσεις μας. Στην τωρινή μας θλίψη, είναι αυτή η σκέψη που θα πρέπει να διατηρήσουμε στο νου μας. Είναι αλήθεια πως η προσωπικότητα που όλοι γνωρίζαμε ως Ε.Π. Μπλαβάτσκυ δεν θα είναι πια μαζί μας, αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι η μεγάλη και ευγενική ατομικότητα της, η μεγάλη ψυχή η οποία δίδαξε όλους εμάς, άνδρες και γυναίκες να ζούμε αγνότερες και πιο ανιδιοτελείς ζωές, είναι ακόμη ενεργή. 

Η Θεοσοφική Εταιρεία, η οποία ήταν το μεγάλο της έργο σε αυτή την ενσάρκωση, ακόμη παραμένει υπό την φροντίδα και την καθοδήγηση των μεγάλων εν ζωή Διδασκάλων, των οποίων εκείνη ήταν ένας αγγελιοφόρος. Και δεν θα αργήσει η εποχή που εκείνη θα συνεχίσει το έργο της ανάμεσά μας. 

Όσο αγαπητή και αν ήταν η προσωπικότητα της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ σε εμάς, στους οποίους είχε σταθεί σαν πολυαγαπημένη και σεβαστή μητέρα, πρέπει να θυμόμαστε, όπως εκείνη μας δίδασκε συχνά, πως η προσωπικότητα αποτελεί το προσωρινό τμήμα της φύσης του ανθρώπου, και τίποτε άλλο από το εξωτερικό ένδυμα της αληθινής Ατομικότητας. 

Η αληθινή Ε.Π. Μπλαβάτσκυ δεν είναι ξαπλωμένη εδώ μπροστά μας. Ο αληθινός εαυτός που ενέπνευσε τόσους πολλούς άνδρες και γυναίκες σε κάθε κατεύθυνση της Γης, με έναν ευγενικό ενθουσιασμό για την ανθρωπότητα που υποφέρει καθώς και για την αληθινή πρόοδο των Φυλών, συνδυασμένη με ένα ανώτερο ιδανικό της ατομικής ζωής και διαγωγής, δεν μπορεί στο νου κανενός Θεόσοφου, να μπερδευτεί με το απλό φυσικό φορέα ο οποίος την υπηρέτησε για μια σύντομη ενσάρκωση. 

Φίλοι Θεόσοφοι, το καθήκον που απλώνεται μπροστά μας, ως μαθητές και αδελφοί είναι σαφές και απλό. Όπως όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά, ο ένας και μεγάλος σκοπός της ζωής της δασκάλας μας, σε αυτή της την παρούσα ενσάρκωση, ένας σκοπός τον οποίο επιδίωξε με τόσο ολοκληρωτική ανιδιοτέλεια και μοναδικότητα από κίνητρα, ήταν να αποκαταστήσει στην ανθρωπότητα την γνώση των τόσο μεγάλων πνευματικών αληθειών που σήμερα εμείς αποκαλούμε Θεοσοφία. 

Η αφοσίωση στην μεγάλη αποστολή της, από την οποία ούτε οι προσβολές ούτε η διαστρέβλωση που έγινε την έκαναν να λοξοδρομήσει, ήταν ο άξονας της δυνατής και άφοβης φύσης της. Σε αυτήν που γνώριζε τόσο καλά το αληθινό και εσώτερο νόημά της, η Θεοσοφία ήταν πάντα παρούσα στη ζωή της, και ήταν ακατάπαυστη στις προσπάθειές της να διαδώσει την γνώση των ζωντανών αληθειών των οποίων είχε πλήρη επίγνωση, έτσι ώστε από την αυξανόμενη επιρροή αυτών το κύμα του υλισμού στην επιστήμη και τη θρησκεία να μπορεί να μειωθεί και ένα αληθινό και διαρκές πνευματικό θεμέλιο να εξαπλωθεί για την αληθινή πρόοδο της αδελφότητας των ανθρώπων. 

Με τέτοιο παράδειγμα μπροστά μας, λοιπόν, το καθήκον μας σαν Θεόσοφοι είναι σαφές. Πρέπει να συνεχίσουμε το έργο που η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ τόσο ευγενικά ξεκίνησε, αν όχι με τη δύναμή της, την οποία εμείς είναι ακόμα αδύνατο να έχουμε, τουλάχιστο με έναν ενθουσιασμό, αυτοθυσία και αποφασιστικότητα, όπως έτσι μόνο μπορούμε να δείξουμε την ευγνωμοσύνη μας σε εκείνη, καθώς και την εκτίμησή μας στο μεγάλο έργο το οποίο μας εμπιστεύθηκε. 

Οφείλουμε επομένως καθένας από εμάς ξεχωριστά να αναλάβουμε το μερίδιό μας σε αυτή την εργασία. Η Θεοσοφία δεν είναι νεκρή επειδή σήμερα στεκόμαστε πάνω απο το άψυχο σώμα της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ. Ζει και πρέπει να ζει επειδή η αλήθεια δεν πεθαίνει ποτέ, αλλά σε εμάς τους προασπιστές αυτής της αλήθειας, δεν πρέπει ποτέ να καταλαγιάσει η βαρύτερη όλων των ευθυνών, η προσπάθεια να διαμορφώσουμε τους ίδιους μας τους χαρακτήρες και τις ζωές μας, έτσι ώστε η αλήθεια να μπορεί συνεπώς να εμπνεύσει και άλλους. Ευτυχώς για όλους μας, η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ έχει αφήσει το έργο της σε μια γερή βάση και πλήρως οργανωμένο. Παρά την αδύναμη υγεία της και το σωματικό πόνο, η αγαπημένη μας ηγέτιδα μέχρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής της συνέχισε τις ακατάπαυστες προσπάθειες για το σκοπό που όλοι αγαπάμε τόσο πολύ. Δεν ξεκουράστηκε ούτε ένα λεπτό από την επαγρύπνηση όσον αφορά το συμφέρον αυτού του σκοπού, και επανειλημμένα εντυπωσίαζε όσους την περιτριγύριζαν, με τις αρχές και τις μεθόδους με τις οποίες το έργο θα έπρεπε να συνεχιστεί. 

Ποτέ δε θεώρησε ούτε για μια στιγμή πως ο φυσικός της θάνατος θα μπορούσε να αποτελέσει αληθινό εμπόδιο στην απόδοση του καθήκοντος, το οποίο τότε περισσότερο από ποτέ θα περάσει σε κάθε τίμιο μέλος της Θεοσοφικής Εταιρείας. Αυτό το καθήκον που τόσο καθαρά απλώνεται μπροστά μας, και στο οποίο η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ μας έθεσε τόσο εντυπωσιακά ένα παράδειγμα, είναι να διαδώσουμε τη γνώση της Θεοσοφίας με οποιοδήποτε μέσο των δυνατοτήτων μας, ειδικά με την επιρροή των δικών μας ζωών. 

Όσο και αν αγαπάμε και σεβόμαστε την ηγέτιδά μας, η αφοσίωσή μας στο έργο δεν πρέπει να εφησυχάσει στις εφήμερες βάσεις της αφοσίωσης για μια προσωπικότητα, αλλά στα στέρεα θεμέλια μιας πεποίθησης πως στη Θεοσοφία και μόνο μέσα σ΄ αυτήν μπορούν να βρεθούν τέτοιες αιώνιες πνευματικές αρχές της ορθής σκέψης, του ορθού λόγου και της ορθής δράσης, οι οποίες είναι απαραίτητες για την πρόοδο και την αρμονία της ανθρωπότητας. 

Πιστεύουμε πως εάν η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ μπορούσε να σταθεί μπροστά μας και να μας μιλήσει τώρα, αυτό θα ήταν το μήνυμά της σε όλα τα μέλη της Θεοσοφικής Εταιρείας, όχι απλά σε αυτούς που είναι παρόντες, αλλά σε όλους, που χωρίς διάκριση φυλής, θρησκεύματος ή φύλου, είναι μαζί μας εγκάρδια και με κατανόηση σήμερα. Θα μας έλεγε, όπως έχει ήδη πει σε πολλούς από εμάς, πως μια καθαρή ζωή, ένας ανοιχτός νους, μια αγνή καρδιά, μια πρόθυμη διάνοια, μια αποκαλυμμένη πνευματική αντίληψη, μια αδελφοσύνη για όλους, μια ετοιμότητα για προσφορά και αποδοχή συμβουλής και καθοδήγησης, μια θαρραλέα αντοχή στην προσωπική αδικία, μια γενναία διακήρυξη αρχών και μια γενναία άμυνα αυτών που άδικα δέχονται επίθεση, μια συνεχής ενατένιση στο ιδεώδες της ανθρώπινης προόδου και τελειοποίησης που η Ιερή Επιστήμη απεικονίζει, είναι τα χρυσά σκαλοπάτια που ο μαθητής καλείται να ανέβει προς το Ναό της Θείας Σοφίας. 

Και τώρα στη σιωπή, αφήνουμε το σώμα της δασκάλας μας και επιστρέφουμε στον κόσμο της καθημερινότητας. Στις καρδιές μας θα φέρουμε πάντοτε την ανάμνησή της, το παράδειγμά της και τη ζωή της. Κάθε Θεοσοφική αλήθεια που εκφέρουμε, κάθε Θεοσοφική προσπάθεια που κάνουμε, είναι μια ακόμη απόδειξη της αγάπης μας για εκείνη. Και τι θα ήταν μεγαλύτερο ακόμη και από αυτό της αφοσίωσής μας στο σκοπό για τον οποίο εκείνη ζούσε. Σε αυτό το σκοπό ήταν πάντοτε ειλικρινής, και ας μην προδώσει ποτέ κανένας από εμάς αυτήν την Αλήθεια. 

Στις καρδιές εκείνων που πασχίζουν να κάνουν τη Θεοσοφία έναν αληθινό παράγοντα στη ζωή τους, θα πρέπει να παραμείνει μια συντριπτική αίσθηση ευγνωμοσύνης σε εκείνη που τους ενέπνευσε με τη θέληση να το πράξουν. Και αυτή η αίσθηση ευγνωμοσύνης, αγάπης και σεβασμού δεν θα ικανοποιηθεί ποτέ, ώσπου να βρει υγιή έκφραση. Κανένα υλικό μνημείο, τίποτα που τα χρήματα μπορούν να αγοράσουν δεν θα αποτελέσει ποτέ επαρκή φόρο τιμής στη μνήμη της. Υπάρχει μόνο ένας τρόπος, με τον οποίο το χρέος μπορεί να πληρωθεί, και αυτός είναι κάνοντας τη Θεοσοφική Εταιρεία μια παγκόσμια επιτυχία και τη Θεοσοφία γνωστή σε όλους. Τα έργο που είναι να γίνει δεν είναι μόνο χειρωνακτικό ή εγκεφαλικό αλλά και δια της καρδιάς, την υγιή πηγή όλων των ορθών πράξεων και την πραγματική πυξίδα της ανθρωπότητας. 

Το τρομερό φορτίο της ευθύνης που είχε τόσο βαριά να σηκώσει η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, αλλά το οποίο τόσο ευχάριστα το έκανε για την Θεοσοφική Εταιρεία πρέπει τώρα να μοιραστεί μεταξύ μας. Η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ δεν μπορεί πια να είναι η «υπέρμαχος», όπως η ίδια κάποτε είχε δηλώσει, για την Εταιρεία και να παραμείνει ο αποδιοπομπαίος τράγος για όλες τις ανεπάρκειες που αντιμετωπίζει η Θεοσοφική Εταιρεία. Όσο ζούσε, ανέλαβε την ευθύνη, κάθε λάθους και ανάρμοστης πράξης από εκείνους που την περιτριγύριζαν. 

Αυτό δεν είναι πλέον δυνατόν. Η Θεοσοφική Εταιρεία και κάθε ένα από τα μέλη της πρέπει τώρα να σταθούν στα δικά τους προσόντα, οι μέρες του μαρτυρίου της έχουν πια παρέλθει. Εάν ο κόσμος είναι να σεβαστεί τη Θεοσοφία, το πρώτο μέλημα μας πρέπει να είναι ο σεβασμός στην Θεοσοφική Εταιρεία, και για τα έργα που προσφέρει σε άλλους και για το άμεσο καλό που κάνει για αυτούς που εισέρχονται στους κόλπους της. Πρέπει να διδάξουμε και να δώσουμε το παράδειγμα, να διδάξουμε τι είναι η Θεοσοφία με απλά λόγια, και να δώσουμε το παράδειγμα της λυτρωτικής δύναμής της μέσω της ορθής πράξης σε όλους τους τομείς της ζωής. 

Ο αληθινός Θεόσοφος είναι μόνο αυτός που αναπτύσσει τις ανώτερες ικανότητές του και μαθαίνει να αντιλαμβάνεται την ορθότητα όλων των πραγμάτων, και την αρμονία που απορρέει από εκεί σε όλες τις περιπτώσεις. Ορθή σκέψη, ορθό συναίσθημα, ορθή κρίση και ορθή πράξη είναι τα σημάδια ενός αληθινού Θεόσοφου, που αναμφίβολα θα οδηγήσουν στην πραγματοποίηση της Αδελφότητας που έχουμε ως ιδανικό. Ας φροντίσουμε γι αυτό λοιπόν εμείς που θέλουμε να κερδίσουμε τον τίτλο του Θεόσοφου και ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ θυσιάζοντας τον εαυτό μας για το καλό των υπολοίπων. 

«Όπως μια μητέρα, ακόμα και με κίνδυνο της ίδιας της ζωής της, προστατεύει τον υιό της, τον μοναχογιό της: έτσι λοιπόν ας υπάρχει απεριόριστη καλοσύνη μεταξύ όλων των όντων. Ας κυριαρχήσει αφειδώς, απεριόριστη καλοσύνη σε όλο τον κόσμο, πάνω, κάτω, γύρω, αμόλυντη από κάθε συναίσθημα διαφοροποίησης ή αντιτιθέμενων συμφερόντων. Εάν ένας άνθρωπος παραμένει σταθερός σε αυτήν την νοητική κατάσταση, όσο είναι σε εγρήγορση, είτε ακάθιστος, είτε καθιστός, είτε περπατώντας ή ξαπλωμένος, τότε θα επαληθεύσει το ρητό «ακόμη και σε αυτόν τον κόσμο μπορεί να υπάρξει ευτυχία.» 

Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΗΣ Έλενας Πετρόβνα Μπλαβάτσκυ 

Αυτή είναι η τελευταία διαθήκη και δήλωση από εμένα, την Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ του Αντυάρ της πόλης Μάντρας της Ινδίας. Επιθυμώ το σώμα μου να αποτεφρωθεί στις εγκαταστάσεις της έδρας της Θεοσοφικής Εταιρείας στο Αντυάρ, στο Μάντρας, και η τέφρα μου να θαφτεί στον ίδιο χώρο και ουδείς μη Θεόσοφος να παραβρίσκεται στην αποτέφρωση. Επιθυμώ ετησίως, στην επέτειο του θανάτου μου, κάποιοι από τους φίλους μου να συναθροίζονται στα κεντρικά της Θεοσοφικής Εταιρείας και να διαβάζουν ένα κεφάλαιο απο το «Φως της Ασίας» του Έντουιν Άρνολντ και από την Μπαγκαβάτ Γκίτα. Μετά το πέρας της πληρωμής των οφειλών μου (εάν υπάρχουν), τα διάφορα έξοδα και τα έξοδα της κηδείας, παραδίδω στη δικαιοδοσία του συνταγματάρχη Χ.Σ. Όλκοτ του Αντυάρ του Μάντρας, τα βιβλία μου για τη χρήση τους στη λογοτεχνική επιτροπή της Θεοσοφικής Εταιρείας. 

Επίσης τα πνευματικά δικαιώματα της «Αποκαλυμμένης Ίσιδος», της «Μυστικής Δοξασίας» και το περιοδικό «Ο Θεόσοφος», επίσης ένα απο τα δυο ζευγάρια κηροπήγια που μου είχε δωρίσει η Θεία μου, καθώς και στον Ντάμονταρ, Μπαμπάτζι και Ανάντα τις τρείς ασημένιες κούπες μου. Στον Δρ. Χάρτμαν το δεύτερο ζευγάρι από τα κηροπήγια. Επίσης, στις ανιψιές μου όλα μου τα φορέματα και τον ρουχισμό, (αλλά όχι σεντόνια ή καλύματα). Στη Λουίζα Μίτσελ την εσάρπα, η οποία τώρα βρίσκεται στην κατοχή της Κας Χόλοουγαίη. Να σημειωθεί ότι το οβάλ ασημένιο κουτί είναι στην ιδιοκτησία του Ντάμονταρ ως υπόλοιπο και υπενθύμιση της ιδιοκτησίας μου, κληροδοτώ στον συνταγματάρχη Χ.Σ. Όλκοτ παρακαλώντας τον να διανείμει οσαδήποτε μικρά άρθρα άνευ μεγάλης αξίας, τα οποία μπορεί να φύγω από την ζωή κατέχοντάς τα, σε φίλους και γνωστούς Θεόσοφους, σύμφωνα με την κρίση του, και δια του παρόντος τον διορίζω μαζί με τον Ντάμονταρ Κ. Μαλαβανκάρ, ή τους απογόνους αυτών, να είναι οι εκτελεστές αυτής της διαθήκης ως μάρτυρες της σημερινής 31ης μέρας του Ιανουαρίου του έτους 1885 στο Άντυαρ του Μάντρας της Ινδίας. 

Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ 

Υπογεγραμμένο και επικυρωμένο από την υπογράφουσα Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, την διαθέτη, καθώς και, για την τελευταία διαθήκη και κατάθεση, δια της παρουσίας μας εκείνη τη στιγμή που, υπό την παράκληση της διαθέτιδος και δια της παρουσίας του καθενός μας, έχουμε υπογράψει τα ονόματά μας ως μάρτυρες: P. Shreenivas Row, E.H. Morgan, T. Subba Row, C. Ramaiah. 

(Αντεγράφη από τον 5ο γραμματέα, A. Etirajulu Reddi, Ag. Εξετάσθη από τον Επικεφαλή Γραμματέα T.C., K. Ananthachariar, και τον Ληξίαρχο, Ryru Kurup)